มะเร็งปอดชนิดหนึ่ง ลักษณะและวิธีการรักษาโรคมะเร็งปอด

มะเร็งปอด

 

โรคมะเร็งปอดเป็นโรคที่เกิดจากเซลล์ของปอด เช่น เนื้อปอด หลอดลมกลายเป็นเซลล์มะเร็ง โรคมะเร็งปอดเป็นมะเร็งที่พบบ่อย หากตรวจพบเร็วสามารถรักษาให้หายขาดได้

มะเร็งคืออะไร

ร่างกายประกอบด้วยเซลล์เป็นจำนวนมาก ปกติเซลล์จะแบ่งตัวตามความต้องการของร่างกาย เช่น มีการผลิตเม็ดเลือดแดงเพิ่มเมื่อมีการเสียเลือด มีการผลิตเม็ดเลือดข้าวเพิ่มเมื่อมีการติดเชื้อ เป็นต้น แต่มีเซลล์ที่แบ่งตัวโดยที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมได้ทำให้เกิดเป็นเนื้องอก ซึ่งแบ่งเป็น Benign และ Malignant

• Benign tumor คือเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็งสามารถตัดออกและไม่กลับเป็นใหม่ และที่สำคัญไม่สามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
• Malignant tumor เซลล์จะแบ่งตัวทำลายเนื้อเยื่อและอวัยวะใกล้เคียง ที่สำคัญสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นที่อยู่ไกลโดยไปตามกระแสเลือด และน้ำเหลืองเรียกว่า Metastasis

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดมะเร็งปอด ส่วนใหญ่พบร่วมกับการสูบบุหรี่

• สูบบุหรี่ จำนวนปีที่สูบ อายุที่เริ่มสูบ จำนวนบุหรี่ที่สูบ สูบแต่ละครั้งลึกแค่ไหน ทั้งหมดเป็นปัจจัยที่จะทำให้มีโอกาสเกิดมะเร็งปอด
• สูบ cigars และ pipes
• ผู้ที่อยู่ในสิ่งแวดล้อมของผู้สูบบุหรี่
• สัมผัสสาร Randon เป็นแก็สที่ไม่มีกลิ่น ซึ่งพบได้ตามดินและหิน ผู้ป่วยทีทำงานเหมืองจะมีโอกาสเสี่ยง
• ใยหิน Asbestos ผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับเหมืองใยหินมีโอกาสเสี่ยงต่อมะเร็งปอด
• ควันจากการเผาไหม้น้ำมัน และถ่านหิน
• โรคปอด โดยเฉพาะวัณโรคมะเร็งจะเกิดบริเวณที่เป็นแผลเป็นวัณโรค
• ผู้เคยเป็นมะเร็งปอดจะมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดสูงกว่าคนปกติ

 

อาการของมะเร็งปอด อาการที่พบบ่อยมีดังนี้

• ไอเป็นมากขึ้นเรื่อย
• เจ็บแน่นหน้าอก
• ไอเสมหะมีเลือดปน
• หายใจเหนื่อย เสียงแหบ
• เป็นปอดบวมหรือปอดอักเสบบ่อย
• หน้าและคอบวม
• อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด

กลุ่มเสียง
ผู้ที่สูบบุหรี่ หรือได้รับควันบุหรี่มือสองบ่อย ๆ หรือสูดควันที่มีแร่ใยหินปะปนอยู่ หรือการสะสมของผงหินหรือโลหะในปอดอันเป็นผลมาจากการสูดดมควันจากท่อไอเสีย ที่มาจากรถยนต์
นอกจากนี้ หากบิดา-มารดาเป็นมะเร็งปอด ก็ทำให้ลูกมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นถึง 2 เท่า รวมถึงผู้ที่ป่วยเป็นถุงลมโป่งพองก็มีโอกาสเสี่ยงเช่นเดียวกัน

อาการที่พึงระวัง
ไอแห้ง ๆ ติดต่อกันเป็นเวลา 1 เดือน มีไข้แต่ไม่สูง เจ็บสีข้างอย่างมาก

***ผงโลหะที่เข้าไปสะสมในปอด จนเกิดเซลล์มะเร็งแพร่ขยายและลุกลามต่อไป***

***ภาพเปรียบเทียบระหว่างโรคปวดตามเส้นประสาทระหว่างซี่โครงและโรคมะเร็งปอด ที่มักทำให้ผู้ป่วยเกิดความสับสนว่าเป็นโรคอะไรกันแน่***

    ลักษณะของโรคมะเร็งปอด
โรคมะเร็งปอดมีหลายชนิด โดย EPIDERMOID CARCINOMA จะมีโอกาสพบได้ถึง 50%
สาเหตุอย่างแรกของมะเร็งปอดคือบุหรี่พบว่า 90% ของคนไข้เป็นผู้สูบบุหรี่ โดยจะมีสารประกอบประมาณ 4,000
ชนิดในควันบุหรี่ ในจำนวนนี้เกือบ 100 ชนิดเป็นสารที่ก่อให้เกิดมะเร็ง เพราะฉะนั้นเวลาที่เราสูดควันเข้าไปในปอด ก็จะไปออกฤทธิ์ให้เนื้อเยื่อภายในปอดเกิดการเปลี่ยนแปลง เมื่อสูดเป็นระยะเวลานานก็จะทำให้เกิดเป็นมะเร็งได้ ส่วนสาเหตุอื่น ๆ คือการได้รับควันบุหรี่มือสอง การสูดควันที่มีแร่ใยหินปะปนจอยู่ หรือการสูดควันพิษบนท้องถนน เมื่อได้รับควันพิษไปนาน ๆ ผงโลหะเหล่านี้จะเข้าไปสะสมในปอดจนเกิดเซลล์มะเร็งแพร่ขยายและลุกลามต่อไป
ขณะนี้พบว่า ทั่วโลกมีผู้หญิงสูบบุหรี่เพิ่มมากขึ้น ทำให้เป็นโรคมะเร็งปอดและเสียชีวิตเพิ่มมากขึ้นทุกปี สำหรับมะเร็งปอดในผู้หญิงมีชื่อว่า อะดีโน คาร์ซิโนมา ซึ่งมีความรุนแรงสูง แพร่กระจายได้เร็วตั้งแต่ระยะแรก เพราะฉะนั้นจึงมีโอกาสเสียชีวิตสูง
มะเร็งปอดระยะแรกจะไม่มีอาการเพราะเป็นการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ก่อนค่อย ๆ เปลี่ยนไปทีละนิด ๆ จนเริ่มเกิดอาการ เช่น ไอ เจ็บหน้าอก ซึ่งบ่งบอกได้ว่าอาจจะเริ่มมีการลามไปแล้ว อาการไออาจจะเริ่มตั้งแต่เป็นระยะกลาง ๆ สำหรับผู้ที่สูบบุหรี่ส่วนใหญ่มักจะไอและมีเสมหะทุกวัน ดังนั้นจึรู้สึกว่าเป็นเรื่องปกติ ซึ่งจริง ๆ แล้วอาการไอมีความสำคัญตั้งแต่แรก ๆ ถ้าไอมากขึ้นและนานเกิน 2 สัปดาห์ โดยเฉพาะไอออกมาพร้อมกับมีเลือดปนจะมีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิดมะเร็ง
สำหรับคุณจินตนาซึ่งมีอาการไอแห้งในระยะแรก เกิดจากเซลล์มะเร็งได้ลุกลามไปส่วนหนึ่งทำให้ปอดเสียหาย ร่างกายจึงเกิดการต่อต้านและเริ่มแสดงอาการจนเกิดผลกระทบต่อหลอดลมใหญ่ซึ่ง เป็นอวัยวะที่อยู่ติดกันจึงทำให้เกิดอาการไอแห้ง ๆ
หากเปรียบเทียบประชากรในชนบทและตัวเมืองของประเทศญี่ปุ่น จะพบว่า ในชนบท ประชากร 1 แสนคน มีผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งปอดประมาณ 12 คน แต่ในเมืองจะมีผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งปอดถึง 300 คน หรือมากกว่าถึง 25 เท่า สำหรับคนกรุงเทพฯ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย พบว่ามีโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นจากปัจจัยหลาย ๆ อย่าง คือจากควันพิษจากรถเมล์สาธารณะ รถจักรยานยนต์ การใช้ชีวิตบนท้องถนนมากกว่า 3 ชั่วโมงต่อวันรวมไปถึงคนที่มีบ้านเรือนอยู่ใกล้แหล่งอุตสาหกรรม โรงงานต่าง ๆ อยู่ใกล้แหล่งถนนที่มีการจราจรติดขัด

วิธีการรักษาโรคมะเร็งปอด
หากตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะแรก การผ่าตัดมีโอกาสหายได้ หรือไม่ก็ช่วยให้มีอัตราการรอดชีวิตยืนยาวขึ้น
การรักษาร่วมหลังการผ่าตัดด้วยรังสีรักษาและเคมีบำบัด ใช้ในรายที่มะเร็งมีระยะสูงขึ้น ทำให้อัตรารอดชีวิตยาวขึ้น แต่ก็ต้องแลกกับคุกณภาพชีวิตที่สูญเสียไปบางส่วนจากผลข้างเคียงของการรักษา

รู้ไว้ ไกลโรคมะเร็งปอด
1. เลิกสูบบุหรี่ หรือไม่อยู่ใกล้ผู้สูบบุหรี่
2. พยายามหลีกเลี่ยงการสูดควันที่มีแร่ใยหิน หรืออยู่บนท้องถนนวันละหลายชั่วโมง
3. ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี เพราะการตรวจเจอมะเร็งระยะแรกส่วนใหญ่จะพบได้จากการตรวจสุขภาพและทำเอกซเรย์ปอด

แพทย์ผู้ให้ข้อมูล : นพ.วีระเดช  สุวรรณลักษณ์   แพทย์หัวหน้าศูนย์ระบบทางเดินหายใจ โรงพยาบาลพญาไท 1